Ontstaan van by Broersen

Komende weken zullen wij iedere donderdag iets vertellen over het ontstaan van ons familiebedrijf. Deze week een terugblik op 1940-1950, het begin van de tuinbouw carrière van Nic Karsten (vader Ilse en opa Kay en Sem) te Kalverdijk.

1940-1945

Nic was toen 9 jaar oud.  In de zomer van 1940 hielp hij al aardappelen selecteren op het bedrijf van zijn vader Jaap Karsten, net zoals zijn andere broers (Jaap jr en Henk). Jaap Karsten werkte in deze tijd samen met zijn zwager Jan Boekel. Naast de aardappelen (3 ha) werd er ook kool (2 ha) en slabonen (0,5 ha) geteeld op de akkertjes bij het Geestmerambacht. Soms werden er ook wortelen en uien geteeld.

Alle gewassen werden per schuit vervoerd naar Veiling Warmenhuizen. Jaap had drie schuiten met een laadvermogen van 1, 3 en 4,5 ton. Al het werk werd in deze tijd met de hand, paard en schuit gedaan. Voor eigen consumptie werd er tarwe geteeld, hadden ze een koe en een varken. Op deze manier konden zij zichzelf van eten voorzien in deze tijd van de oorlog. Voor alle teelten moest er een bepaald gedeelte worden afgedragen aan de Duitsers. Geregeld werd gecontroleerd hoeveel je had geoogst en werd er bepaald hoeveel er afgedragen moest worden. Stiekem werd er zo nu en dan een deel van de oogst tussen het stro of op zolder verstopt, zodat dit niet naar de Duitsers ging.

Vanaf 1943 ging Nic 1 tot 2 dagen per week naar de lagere tuinbouwschool in Langedijk, hij was toen 13 jaar. Dit werd gecombineerd met het werk thuis op het bedrijf, waarvoor hij zondagsgeld kreeg, dit was maximaal 5 Gulden. Als het thuis rustiger was, werkte hij bij andere waarbij zo’n 5 dubbeltjes (0,50 gulden) werden verdiend. Dit werd normaliter thuis weer afgedragen ;).

In de laatste jaren van de oorlog werd de oogst flink minder. Dit was voornamelijk te verklaren doordat er geen kunstmest meer te verkrijgen was.

1945-1950

Na de oorlog veranderde de samenstelling in het bedrijf. Jaap Karsten en Jan Boekel gingen ieder apart verder. Om een einde aan het kloeten met de schuit te maken, wilde Jaap na de oorlog een motor voor in schuit kopen. Die was de eerste jaren nog niet verkrijgbaar en werd daarom pas in 1947 aangeschaft. 

In 1948 had Nic zijn school afgerond en ging hij volledig werken op het bedrijf (hij was toen 18 jaar). Dit was ook het jaar waarin de stamselectie in de aardappelen begon op advies van de keurmeester Willem Tesselaar. Stamselectie betekende dat de beste aardappelen werden geselecteerd voor het volgende jaar. Dit bevorderde de opbrengst en het pootgoed werd aan de hele buurt verkocht. Op de foto aan de linkerkant Nic en daarnaast zijn vader.

Volgende week meer…… over onder andere de start van de bollenteelt!